دلیل اصلی نپذیرفتن ریاست اتحادیه عرب چیست؟ غفاری: اتحادیه عرب با بحران‌های داخلی مزمنی روبرو شده است

«حنیف غفاری»، تحلیلگر مسائل منطقه، درباره سوگند یاد کردن ولیعهد جدید کویت با توجه به نقش ولیعهدها در کشورهای عربی منطقه به خبرنگار سیاسی برنا گفت: به هر حال پس از درگذشت امیر کویت، به صورت طبیعی خاندان آل صباح در کویت یک سری پروسه‌ها اعم از دیوان پادشاهی را طی می‌کردند. نکته دیگر اینکه یکی از چالش‌ها، یقینا انتخاب ولیعهد کویت بود به هر حال در سیستم پادشاهی کشورهای حوزه خلیج فارس شاید مقام ولیعهد در عمل از مقام پادشاهی بالاتر باشد، چراکه پادشاه به دلیل کهولت سن، ولیعهد است که امور اجرایی کشور را برعهده می‌گیرد، مانند کشور عربستان که عملا ملک سلمان پادشاه است اما بن سلمان، پسرش به عنوان ولیعهد، کشور را اداره می‌کند.

او با بیان اینکه قدرت ولیعهدها هم به علت سن و هم به علت نفوذ بالاتر از پادشاه است، افزود: دلیل آن هم این است که به طور کلی در خاندان‌های پادشاهی در کشورهای عربی، معمولا خاندان پادشاهی به ولیعهد متمایل می‌شوند چرا که از یک سو ولیعهد را صاحب قدرت در حال و پادشاه در آینده می‌دانند، از این رو حساسیت‌های بسیار ویژه‌ای درباره انتخاب ولیعهد وجود دارد.

غفاری درباره روابط ایران و کویت نیز اظهار کرد: در مجموع خاندان آل صباح، روابط خوبی با ایران داشته است و در مقابل ایران هم، روابط خوبی با کویت داشته است و این روابط، روابط محدودی مانند روابط با امارات و عربستان و بحرین، نبوده است. در شورای همکاری خلیج فارس نیز، کویت از جمله کشورهایی است که برقراری ارتباط با اسرائیل را رد کرد و از جمله کشورهایی است که خواستار ثبات بیشتر در منطقه بوده و آن جنگ‌افروزی‌ها و تنش آفرینی‌ها از سوی آل سعود و یا آل خلیفه در بحرین و یا خاندان شیخ زاید در امارات را، برنمی‌تابد.

این تحلیلگر مسائل منطقه عنوان کرد: در نشست‌های شورای همکاری خلیج فارس، معمولا کویت تلاش دارد یک موضع بینابین را اتخاذ کند. کویت و عمان مدت‌ها است که جنس خود را از سه کشور امارات، عربستان و بحرین جدا کرده‌اند و در طول سال‌های اخیر نیز، شاهد بودیم که در تعدیل مواضع سعودی‌ها در شورای همکاری خلیج فارس، نقش ایفا کردند.

حنیف غفاری با اشاره به درگذشت امیر کویت و تاثیر آن بر منطقه تصریح کرد: یقینا از یک سو آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها بر تحولات داخلی کویت متمرکز هستند و سعی خواهند کرد، افراد در رأس قدرت در کویت را به سمت خود جذب کنند تا بتوانند، طرح‌های منطقه‌ای خود را با مشارکت حداقلی کویت پیش ببرند. از سوی دیگر کویت، دغدغه‌هایی را در قبال دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس دارد بدین گونه که از یک سو ارتباط خوبی با آنها دارد و از سوی دیگر عربستان و امارات، فشارهایی را به سیستم جدید پادشاهی کویت به ویژه افراد جدید خواهند آورد تا کویت را به نوعی به هم پیمان خود، تبدیل کنند.

او با بیان اینکه پس از درگذشت سلطان قابوس در عمان، با وجود این فشارها، اما عمان زیر بار این فشارها نرفت، عنوان کرد: عمان تلاش کرد، مسیر واسطه‌گری خود را در نظام بین‌الملل دنبال کند و پیش بینی می‌شود که کویت هم، به طور کلی همان مسیر قبل از درگذشت امیر کویت را در دوران جدید طی کند و چارچوب و استراتژی‌های سیاست خارجی کویت بر این اساس نیست که یک سوی درگیری، باشد.

غفاری در خصوص نپذیرفتن ریاست اتحادیه عرب از سوی کویت و یا برخی کشورهای دیگر نیز گفت: طی ماه‌های اخیر اتحادیه عرب با بحران‌های داخلی مزمنی روبرو شده است بسیاری از کشورهای عربی با رویکرد امارات، بحرین و عربستان در عادی سازی روابط با اسراییل، مشکل دارند و این را بارها اعلام کردند. حتی شاهد بودیم که کشورهایی مانند مراکش و مغرب و الجزایر و حتی کشور کویت نیز اعلام کردند که این عادی سازی روابط با اسراییل را نخواهند پذیرفت و پذیرش آن را به حل مسئله فلسطین، منوط کرده‎اند.

او ادامه داد: در حال حاضر دلیل اصلی شکاف بین کشورهای عربی در اتحادیه عرب و نپذیرفتن ریاست این اتحادیه، بر سر مسئله خاص فلسطین و رژیم صهیونیستی است چون نکته ای که وجود دارد این است که بسیاری از کشورهای عربی، به درستی استدلال می‌کنند که کشوری به نام فلسطین داریم، که هم عضو اتحادیه عرب است و هم باید براساس، اراده آن کشور که می‌خواهد با منطقه روابط برقرار کند، این موضوع را بپذیریم  اما به هر حال عربستان، بحرین و امارات، این رویکرد را دور زدند بدین معنا که اراده فلسطین را به عنوان یک دولت کنار گذاشتند و به بخشی از بازی معامله قرن پیوستند، این مسئله اختلاف اساسی ایجاد کرده است.

او در پایان گفت: نکته دیگر اینکه، از سال 2011 میلادی زمانی که شاهد بیداری اسلامی در منطقه بودیم تاکنون، روابط بین کشورهای عربی، حالت عادی نداشته است چراکه بسیاری از کشورهای عربی بر این باورند که تنش‌های حاکم بر شمال آفریقا و غرب آسیا، می‌توانست با میانجی‌گری و گفتگوهای درون اتحادیه ای اتحادیه عرب، حل شود اما کشید‌ه شدن پای بازیگران خارجی مانند فرانسه و انگلیس و آمریکا به داخل این معادلات، موجب تداوم بحران‌ها در منطقه شده است، در حالی که بسیاری از کشورها مانند عمان برخلاف عربستان به دنبال تنش‌زدایی هستند و سفارت خود را در سوریه، بازگشایی کردند.  ۳